
ابزارهاي حمله درنظر داشته باشند.
بهعلاوه بهخاطر ضريب بالاي اشتباه بمبهاي خوشهاي كه درصورت عدم انفجار موقع حمله تبديل به مينهاي زميني ميشود اينگونه برداشت ميگردد كه از استفاده از بمبهای خوشهاي محدود نبوده زيرا درحاليكه ميزان تلفات غيرنظامي ميبايست به حداقل برسد، ريسك تلفات غيرنظامي به مدت زمان طولاني همچنان درحد بالايي باقي ميماند. همچنين اعلام شده است كه تهديد مداوم جمعيت غيرنظامي ميبايستي بخشي از موضوع رعايت قاعدهي تناسب باشد.
پروتكل دوم الحاقي به كنوانسيونهاي ژنو (1977) در مورد استفاده از بمبهاي خوشهاي به مانند مينهاي زميني در مخاصمات مسلحانه داخلي حمايت خاصي را صورت نميدهد.
روند منع مينهاي زميني قابلتطابق با ميزان تخريب بمبهاي خوشهاي نميباشد. اقدام مهم كه صورت گرفته است توافق دولتها براي مذاكره جهت يافتن راهحل در مورد ادوات منفجره باقي مانده بعد از جنگ مانند مسئوليت پاكسازي و اطلاعرساني در مورد آنها ميباشد.
اقدامات ممكن است شامل قواعدي راجع به اقدامات بازدارنده جهت اعتمادسازي باشد، هر دو نوع مخاصمات بينالمللي و داخلي دراين حيطه قرار ميگيرد.
2.2.2.3. حقوق بينالملل عرفي
برطبق حقوق بينالملل عرفي استفاده از سلاحهاي ذيل ممنوع اعلام شده است؛
· منجر به جراحات سنگين و غيرضروري ميگردد.
· قادر به تفكيك ميان نظاميان و غيرنظاميان نباشد.
3.2.2.3. حقوق بينالملل بشردوستانه
*پروتكل الحاقي اول 1977 – مخاصمات مسلحانه بينالمللي
· ماده35- روشها و ابزارجنگي
1- حقوق طرفهاي مخاصمه در انتخاب شيوهها و وسايل جنگي در هيچ مخاصمهاي محدود نيست.
2- بكار بردن سلاحها، پرتاب شوندهها و مواد و شيوههاي جنگي از نوعي كه منجر به صدمات بيش از حد و رنج غيرضروري شود ممنوع است.
· ماده 48
بهمنظور تضمين اقدام و حمايت نسبت به سكنه غيرنظامي و اموال غيرنظامي طرفهاي مخاصمه، بايد همواره ميان سكنه غيرنظامي و جنگجويان و نيز بين اموال شهروندان و اهداف نظامي تمايز قائل شوند.
· ماده (4) 51- حملات تفكيك نشده (كوركورانه)
حملات تفكيك نشده ممنوع ميباشد .اين حملات شامل موارد ذيل است.
A) حملاتي كه عليه اهداف نظامي هدفگيري نشده باشند.
B) حملاتي كه ابزار بكاررفته و روشهاي آن قادر به هدايت به سوي هدف نظامي خاصي نباشد.
c) حملاتي كه آثار بكار رفته و روشهاي آن قادر به محدود شدن به مواد خاصي برطبق اين پروتكل نبوده و به غيرنظاميان سرايت ميكند.
و درنتيجه در هريك از اين قبيل موارد. اين حملات از نوعي است كه اهداف نظامي و افراد يا اموال غيرنظامي را بدون تفكيك مورد اصابت قرار ميدهد.
· ماده (5)51 – حملات تفكيك نشده (كوركورانه)
در كنار ساير موارد انواع حملات ذيل بعنوان حملات كوركورانه و تفكيكنشده تلقي ميشود.
A) حمله از طريق بمباران با هر روش و وسيلهای كه يك يا چند هدف نظامي كه در ميان مناطق مسكوني قرار گرفتهاند، هدف قرار دهد و آنها را يك هدف نظامي واحد قلمداد ميكند.
B) حملهاي كه احتمال ميرود بصورت اتفاقي موجب صدمه جاني و مالي به غيرنظاميان ميگردد كه از نظر نظامي هيچ تناسبی ميان مزيتهاي نظامي و خسارات وارده نتوان قائل شد.
ديدگاه پروتكل الحاقي دوم 1977 – مخاصمات مسلحانه غيربينالمللي
پس از بررسي و واكاوي مي توان گفت اين پروتكل قاعدهاي عليه مينهاي زميني و بمبهاي خوشهاي بدست نميدهد.
· مينهاي زميني
– ديدگاه پروتكل اصلاحي درخصوص ممنوعيت و محدوديت استفاه از مينهاي و تلههاي انفجاري و مشتقات آنها (پروتكل اصلاحي دوم 1996) الحاقي به كنوانسيون ممنوعيت و محدوديت استفاده از برخي سلاحهاي متعارف كه آثار زيانباري و بيش از حد و غيرقابلتفكيك دارند(1980).
· ماده2 بند3 تعريف مينهاي ضدنفر
مين به معناي هرگونه مهماتي است كه به گونهاي طراحي شده تا در صورت حضور، مجاورت و يا تماس شخص منفجر شده و علاوه بر شخص مزبور موجب كشته يا مجروح شدن اشخاص ديگري نيز ميشود.
اين كنوانسيون:
1. بصورت اختصاصي استفاده و خريد و فروش همه مينهاي زميني شامل مينهاي ضدنفر را نه ممنوع بلكه محدود ميكند.
2. قواعد نشانهگذاري و نقشهبرداري از ميادين مين و پاكسازي آنها بعد از پايان جنگ را مشخص ميكند.
– ديدگاه كنوانسيون منع استفاده، انباشت، توليد، خريد و فروش مينهاي ضدنفر و انهدام آنها (معاهده اتاوا 1997) .
· ماده 2 – تعريف مين ضدنفر
مينهاي ضدنفر، آندسته از مينهايي است كه طراحي آنها بهگونه ايست كه با حضور، مجاورت و تماس شخص منفجر شده و علاوه بر وي ممكن است موجب ناتواني، جراحت يا مرگ اشخاص ديگر نيز بشود.
ماده 1 تعهدات كلي اعضا
A) از مينهاي ضدنفر استفاه نكند.
B) در توسعه، توليد، تحصيل، انباشت، نگهداري يا انتقال به ديگري بصورت مستقيم و يا غيرمستقيم مينهاي ضدنفر مشاركت نكند.
2- هر دولت عضو، تعهد به نابودي اطمينان به از بينبردن مينهاي ضدنفر برطبق مقررات اين كنوانسيون مينمايد.
دولتهاي عضو همچنين ميبايست:
· ذخاير مين خود را در طول 4سال از بين برند ( ماده 4)
· ميدانهاي مين را در طول 10سال از بين برند ( ماده 5)
· مجروحان مينها را مساعدت نمايند.( ماده6)
3.3. تأثیر مین
حمایت از کودکان و سایر غیرنظامی ها از مینها و مهمات منفجرشده نیاز به اقدام در چهار حوزه دارد: تحقیق و ارزیابی برای مشخص کردن آلودگی و تأثیر مین، آگاهی از مین بهمنظور کمک به کودکان تا از مینها دوری کنند و اقدامات امنیتی را انجام دهند، خنثیسازی مینها بهمنظور برداشتن آنها و کمک بازماندهها برای حمایت از توانبخشی کودکان.
برنامههای ملی مین باید یک جایگاه اصلی به جامعه مینزده و کودکانشان بدهد. در اصطلاح واقعی این بدین معنی میباشد که اطمینان دهد خانوادهها دسترسی امنی به خانههایشان، خدمات بهداشتی، مکانهای آب، مدرسه، مزرعه خواهند داشت. برنامههای محلی تأثیر مین باید به کشورهای جنگزده حق ابراز عقیده در اولویتهای جایگاه را بدهند.
آرامش هرگز بهطور کامل به دست نمیآید درحالیکه مینها بهطور مداوم غیرنظامیهای بیگناه را در معرض خطر قرار میدهند. تأثیر مین بهطور جدی برای عملیات حفظ صلح و ایجاد صلح مهم میباشد. در واقع این هم به معنای حمایت از نظامیان و هم از اولویتهای بشردوستانه میباشد. بازگرداندن پناهندگان برای هر پروسه صلح امری ضروری میباشد. بدون منابع لازم و تعهد برای پاکسازی منطقههای مینگذاری شده در طول خطوط بازگشت و در مناطق موردنظر نمیتواند تصور شود چه برسد به اینکه تصویب شود. صدهاهزار بچه و زن بعداز بازگشت به خانه باید زمینهای امن برای کشاورزی و مناطق امنی برای مدرسه داشته باشد.
مینها در سال2000
تولیدکننده مینهای ضدنفر:
چین، کوبا، مصر، هندوستان، ایران، عراق، میانمار، فدراسیون روسیه، سنگاپور، ترکیه، ایالات متحده آمریکا، ویتنام، جمهوری فدرال یوگسلاوی.244
بزرگترین انبارهای مین (میلیونها مین)
چین(110)، فدراسیون روسیه(60)، بیلوروسی(15-10)، ایالات متحده امریکا(11)، اوکراین(10)، پاکستان(6)، هند(4).245
دولتهایی که تاکنون با کنوانسیون اوتاوا موافقت کردند:
ارمنستان، آمریکا، آذربایجان، بحرین، بلاروس، جمهوری مرکزی آفریقا، چین، کومور، جمهوری کنگو، کوبا، جمهوری دموکراتیک مردم کره، جمهوری دموکراتیک کنگو، مصر، اریتره، استونی، فنلاند، گرجستان، هند، ایران، عراق، اسرائیل، قزاقستان، کویت، قرقیزستان، جمهوری دموکراتیک مردم لائو، کتونی، لبنان، لیبی، مغولستان، مراکش، میانمار، نپال، نیجریه، عمان، پاکستان، پالئو، پاپوا، گینه نو، کره، فدراسیون روسیه، عربستان صعودی، سنگاپور، سومالی، سریلانکا، سوریه، تونگا، ترکیه، امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، ازبکستان، ویتنام، جمهوری فدرال یوگسلاوی.246
اهمیت تأثیرات مین در حفظ صلح در کوزوو در سال 1999 نشان داده شد وقتی که UNICEF با همکاری مرکز تنظیم اثر مین UN از نیروی امنیت بینالمللی در پیمان کوزوو برای دادن اولویت به پاکسازی کردن مدارس از مین حمایت کرد. در کوزوو، به دنبال برگشت پناهندگان در سال1999، مینها و UXOs در داخل مدارس و در اطراف آن مانع بزرگ برای متوقف کردن برگشت کودکان به مدرسه بود. از طریق فعالیت پاکسازی مین توسط NGOs و سایر آژانسها، 776مدرسه و تعدادی از منطقههای بازی برای کودکان از مین پاکسازی شده و تصور شد که تا پایان نوامبر سال2000 امن باشد.247
بخش اثر مین سازمان ملل متحد که در سال1997 شکل گرفت یک نقش هماهنگ کننده عالی در میان آژانسهای UN بازی کرده است و با UNICEF و سایر شرکای UN و NGO فعالیت میکند تا آگاهی از مین، کمک بازماندهها و توانبخشی برای کودکان و جوامع متأثر را فراهم کند.
1.3.3. بررسی و ارزیابی مینها
بررسی جهانی مین یک تلاش گروهی توسط NGOs میباشد. بخش ساز و کار مین UN و مرکز بینالمللی ژنو برای پاکسازی مین، بررسیها و ارزیابیهای مین را تنظیم میکنند. اینها مقدار آلودگی مین و تأثیر اجتماعی–اقتصادی آن را مشخص میکنند. بین سالهای1997 و2000 ارزیابی و بررسیهای ملی و منطقهای مین انجام شده است یا در 24کشور و منطقه شروع شده است. در یمن یک تحقیق ملی جامع در اواسط سال2000 تکمیل شد، و تحقیقات مشابهای در افغانستان، آنگولا، کامبوج، چاد، اریتره، اتیوپی، عراق شمالی، ایالت کوزوو، لبنان، موزامبیک، سومالی، تایلند، صحرایغربی شروع یا برنامهریزی شد.248
مطلوب این است که ارزیابیها و بررسیها باید جریان افراد آواره و پناهنده و موقعیتهای اردوگاه، مدارس، امکانات فرهنگی و بهداشتی، مزارع و مناطق بازی را شناسایی کنند. در سال2000 سیلهای ویرانکننده در موزامبیک که تقریباً 2میلیون نفر را تحتتأثیر قرار داد تأثیر مینها را در بعضی مناطق پیچیده و علامتهای مناطق مینگذاری شده را شست و مینها را به داخل مناطقی که قبلاً پاکسازی شده بود یا خالی از مین بود جابهجا کرد.
2.3.3.آگاهی از مین
آگاهی از مین، به افراد کمک میکند تا مینها را تشخیص دهند و از آنها دوری کنند و مناطق مینگذاری شده را حدس بزنند و وقتی یک مین پیدا میشود یا یک حادثه اتفاق میافتد، اقدامات لازم را انجام دهند. در حدود نصف کشورها
ی مینزده جهان برنامههای آگاهی از مین را به عهده گرفتهاند. اغلب گروههای آگاهی مین بهسادگی وارد یک جامعه میشوند و اطلاعاتی را ارائه میدهند و جامعه را ترک میکنند بدون توجه به الگوهای زندگی روزانه که کودکان و خانوادههایشان را در معرض صدمه و مرگ قرار میدهد. با استفاده از رسانههای گروهی و رویکردهای مشارکتی برنامههای اخیر، آگاهی از مین جوامع را در پروسه یادگیری درگیر کرده است و کمک کنندههای بینالمللی اکنون برای حمایت از چنین برنامههای طولانیمدت بیشتر آماده هستند.
در کوزوو، UXOs تهدید بزرگتری در مقایسه با مینها در بعضی مناطق میباشند و پیامهای آگاهی از مین باید این را نشان دهد. آگاهی از مین میتواند با استفاده از تکنیکهای تعاملی مناسب برای نیاز گروههای سنی مختلف در برنامه درسی مدرسه گنجانده شود. در جمهوری دموکراتیک مردم لائو، آگاهی از مین بهطور خاص برای کودکان حیاتی میباشد زیرا بسیاری از فعالیتهای روزانهشان آنها را در تماس نزدیک با بحثهای خوشهای قرار میدهد. در ماهمی سال2000 یک پروژه پاکسازی در ایالت هوآفان بیش از 300بمب خوشهای را از حیاط یک مدرسه خارج کرد.249
UNICEF، آژانسهای اصلی UN برای آگاهی از مین، دستورالعملهای بینالمللی250 و وسایل آموزشی را با همکاری سایر شرکا گسترش داده است. اگرچه دستورالعمل ها اساساً کلی میباشد اما
